روزهای پاییز سال گذشته و اولین ماه زمستان که با بارش کم و خالی شدن سدهای کشور همراه بود، زنگ خطر تنش آبی در همه استان‌ها را به صدا درآورد. روزهایی که مردم با نگرانی خبرهای مربوط به کاهش آب مخازن پشت سدها را دنبال می‌کردند و منتظر بودند تا شاید با بارش برف و باران کمبود آب جبران شود.
اما بارش‌های قابل قبول فروردین و اردیبهشت سال جاری شرایط بد وضعیت آب سدهای کشور را تغییر داد. شرایطی که استان‌های جنوبی، جنوب شرقی و غربی کشور را با سیلاب همراه کرد و موجب تخریب خانه‌های روستایی و دام‌های عشایر و آب‌گرفتگی خانه‌ها در برخی از شهرها شد.
روی دیگر بارش‌ها
اما روی دیگر این ماجرا پر شدن آب سدهای کشور به‌خصوص در ۱۰ استان و سرریز شدن چهار سد استان سیستان و بلوچستان و سد بزرگ دز در استان خوزستان شد.
طی این بارش‌ها در مجموع ۳۲ میلیارد و ۱۰ میلیون مترمکعب آب وارد سدهای ایران شد که نسبت به ورودی ۳۲ میلیارد مترمکعبی آب به سدها در مدت مشابه سال آبی گذشته، شرایط برابری داشت.
همچنین در این مدت، به‌منظور تأمین آب شرب، کشاورزی، صنعت و مباحث زیست‌محیطی، ۲۰ میلیارد و ۷۰ میلیون مترمکعب آب از سدهای کشور رهاسازی شده است که نسبت به خروجی ۱۸ میلیارد و ۹۲۰ میلیون مترمکعبی آب در مدت مشابه سال آبی قبل از سدها، رشدی ۶درصدی را نشان می‌دهد.
در زمان حاضر با وجود ۳۳ میلیارد و ۶۰۰ میلیون مترمکعب آب ذخیره‌شده در سدهای کشور، ۶۷ درصد ظرفیت مخازن سدها پُر و ۳۲ درصد این ظرفیت خالی است و هفت سد کشور هم به طور کامل و ۱۰۰درصد پر شده است.
سدهای پرآب
میزان پرشدگی ۶ سد مهم و بزرگ کشور از ابتدای سال آبی جاری تا ۱۹ خرداد ماه با توجه به رشد بارش‌های بهاری ۱۰۰ درصد شده‌است.
همچنین ارتفاع کل ریزش‌های جوی کشور معادل۲۳۸/۳میلیمتر است. این مقدار بارندگی نسبت به میانگین دوره‌های مشابه درازمدت ( ۲۳۰/۷میلیمتر) ۳ درصد افزایش و نسبت به دوره مشابه سال آبی گذشته ( ۱۹۷/۸میلیمتر) ۲۱ درصد افزایش را نشان می‌دهد.
در واقع بارش‌های خوب اوایل خردادماه ۱۴۰۳ و نیز ذوب شدن برف در برخی نقاط کشور به پر شدن برخی سدهای مهم کشور از جمله سد دز، سد ارس، سد کوثر و... انجامید.
سد دز در استان خوزستان با داشتن ۲ میلیارد و ۶۳۸ میلیون مترمکعب آب از ابتدای سال آبی جاری تا ۱۹ خردادماه به ۱۰۰ درصد پرشدگی رسید.
سد ارس در استان آذربایجان شرقی هم با داشتن یک میلیارد و ۲۵۸ میلیون مترمکعب آب با ۴۳ درصد رشد نسبت به سال گذشته به ۱۰۰ درصد پرشدگی رسید.
سد کوثر در استان کهگیلویه و بویراحمد هم با داشتن ۵۴۵ میلیون مترمکعب ۱۰۰ درصد پرشدگی دارد.
سد قشلاق استان کردستان هم که از ابتدای سال آبی جاری تا ۱۹ خرداد ۲۱۵ میلیون مترمکعب آب داشته با ۲۲ درصد رشد نسبت به سال گذشته به ۱۰۰ درصد پرشدگی رسید.
سد خیرآباد در استان سیستان و بلوچستان هم با داشتن ۲۸ میلیون مترمکعب آب و رشد ۶۱ درصدی نسبت به سال آبی گذشته به ۱۰۰ درصد پرشدگی رسیده است.
همچنین سد ایلام استان ایلام نیز با داشتن ۶۴ میلیون مترمکعب آب با رشد ۱۳ درصدی نسبت به سال گذشته آبی از درصد پرشدگی ۱۰۰ درصدی برخوردار شده است.
استان کم بارش
اما کمترین میزان بارش مربوط به استان هرمزگان بوده که در این بازه زمانی۷۵/۸ میلیمتر بارندگی داشته است، این میزان نسبت به متوسط بلندمدت کاهش ۵۳ درصدی داشته است، استان اصفهان در این بازه زمانی ۱۲۱/۱ میلیمتر بارش داشته است که نسبت به سال گذشته ۱۴ درصد کاهش یافته است. میزان بارش‌ها در استان تهران ۱۶۲/۵ میلیمتر بوده است که نسبت به میانگین بلندمدت ۲۵ درصد کاهش یافته است.
آمار نشان می‌دهد میزان پرشدگی سدهای کشور به ۵۸ درصد افزایش پیدا کرده است ولی میزان پرشدگی سدها بسته به تمرکز بارش در مناطق مختلف کشور متفاوت است.
رشد خروجی سدها
بر اساس گزارش شبکه باران‌سنجی مبنای وزارت نیرو، بارندگی کشور نسبت به میانگین دوره مشابه درازمدت یک درصد کاهش و نسبت به دوره مشابه سال آبی گذشته ۱۷ درصد افزایش را نشان می‌دهد.
بر اساس تازه‌ترین گزارش شاخص‌های مهم آب و برق (بارش و سدها) شرکت مدیریت منابع آب ایران، ورودی مخازن سدهای کشور از ابتدای سال آبی تا (۱۶ اردیبهشت) ۲۸/۶۹ میلیارد مترمکعب به ثبت رسیده است، این در حالی است که این عدد در سال گذشته برابر با۳۰/۲۳میلیارد مترمکعب بوده است که نشان از کاهش ۵ درصدی ورودی سدهای کشور دارد.
همچنین از ابتدای سال آبی جاری تاکنون میزان خروجی سدهای کشور به ترتیب در سال جاری و سال گذشته۱۷/۹۸میلیارد مترمکعب و۱۷/۴۴میلیارد مترمکعب به ثبت رسیده است که بیانگر رشد ۳ درصدی است.
کم بارشی‌های ماندگار
عیسی بزرگ‌زاده سخنگوی صنعت آب کشور با اشاره به بارش‌های خوب بهاری و میزان آب موجودی در مخزن سدهای کشور از خارج شدن ۱۰ استان از تنش آبی خبر داد و در عین حال گفت کم بارشی همچنان گریبان‌گیر ۱۱ استان کشور است و ذخایر سدهای این استان‌ها در مقایسه با سال گذشته روند کاهش را نشان می‌دهد.
وی با بیان اینکه میزان آب مخازن سدهای کشور به بیش از ۳۲ میلیارد متر مکعب رسیده است، گفت: میزان پرشدگی سدهای کشور ۶۵ درصد است و این یعنی هنوز ۳۵ درصد مجموع سدها خالی است. اما اگر بخواهیم سدهای کشور را به شکل آماری بررسی کنیم باید بگویم که تقریباً میزان آب موجود در مخازن نسبت به سال گذشته ۴۰۰ میلیون متر مکعب بیشتر شده است.
وضعیت مطلوب برای ارومیه
بر اساس گزارش شبکه باران‌سنجی مبنای وزارت نیرو، یکی از بهترین رویدادهای اواخر سال گذشته احیای دوباره دریاچه ارومیه بود. این احیا با برنامه‌ریزی یک کارگروه ویژه با هدایت استاندار آذربایجان غربی و رهاسازی به موقع آب ۱۳ سد منتهی به دریاچه ارومیه و همچنین بارش‌های خوب بهاری در استان‌های آذربایجان غربی و شرقی و کردستان اتفاق افتاد و سبب شد تراز دریاچه ارومیه نسبت به مدت زمان مشابه سال قبل ۲۰ سانتی‌متر افزایش پیدا کرده و به یک هزار و ۲۷۰ متر و ۶۰ سانتی‌متر برسد.
برای تابستان داغ آماده باشیم
با وجود همه بارش‌های خوب در دو ماه اخیر جدیدترین نقشه‌های پیش‌بینی فصلی بارش و دمای هوای کشور اما خبر از تابستانی داغ در نیمه اول تیرماه می‌دهند.
پژوهشکده اقلیم‌شناسی و تغییر اقلیم پژوهشگاه هواشناسی و علوم جو کشور با توجه به جدیدترین نقشه‌های پیش‌بینی فصلی بارش و دمای هوای کشور بر مبنای نقشه‌های احتمالاتی اعلام کرد از نیمه خرداد تا نیمه تیرماه، میانگین دمای هوا در شمال غرب، استان‌های واقع در کوه‌های زاگرس و دامنه شرقی آن و دامنه جنوبی البرز غربی و بخش محدودی از شرق کشور یک تا ۲ درجه بیش از نرمال، در بخش محدودی از زاگرس شمالی بیش از ۲ درجه و در سایر مناطق، نیم تا یک درجه بیشتر از نرمال خواهد بود.
۱۶درصد هدررفت آب
تحقیقات نشان می‌دهند هر یک درجه افزایش دما، ۳ درصد مصرف آب آشامیدنی را افزایش می‌دهد. از سوی دیگر متوسط بارندگی در دنیا حدود ۸۰۰ تا ۸۵۰ میلیمتر است و در قاره آسیا ۶۰۰ تا ۶۵۰ میلیمتر در سال، ولی در کشور ما این عدد حدود ۲۰۰ تا ۲۵۰ میلیمتر است. در ایران، اکنون در حوزه شهری حدود ۹/۹۹ درصد جمعیت شهری و در روستاها ۸۷ درصد جمعیت تحت پوشش آب شرب قرار دارند. ۱۶ درصد، هدررفت آب داریم. در حال حاضر تقریباً ۲۷۵ شهر ما دارای تنش آبی است.
روی دیگر بارش‌ها
اما روی دیگر این ماجرا پر شدن آب سدهای کشور به‌خصوص در ۱۰ استان و سرریز شدن چهار سد استان سیستان و بلوچستان و سد بزرگ دز در استان خوزستان شد.
طی این بارش‌ها در مجموع ۳۲ میلیارد و ۱۰ میلیون مترمکعب آب وارد سدهای ایران شد که نسبت به ورودی ۳۲ میلیارد مترمکعبی آب به سدها در مدت مشابه سال آبی گذشته، شرایط برابری داشت.
همچنین در این مدت، به‌منظور تأمین آب شرب، کشاورزی، صنعت و مباحث زیست‌محیطی، ۲۰ میلیارد و ۷۰ میلیون مترمکعب آب از سدهای کشور رهاسازی شده است که نسبت به خروجی ۱۸ میلیارد و ۹۲۰ میلیون مترمکعبی آب در مدت مشابه سال آبی قبل از سدها، رشدی ۶درصدی را نشان می‌دهد.
در زمان حاضر با وجود ۳۳ میلیارد و ۶۰۰ میلیون مترمکعب آب ذخیره‌شده در سدهای کشور، ۶۷ درصد ظرفیت مخازن سدها پُر و ۳۲ درصد این ظرفیت خالی است و هفت سد کشور هم به طور کامل و ۱۰۰درصد پر شده است.
سدهای پرآب
میزان پرشدگی ۶ سد مهم و بزرگ کشور از ابتدای سال آبی جاری تا ۱۹ خرداد ماه با توجه به رشد بارش‌های بهاری ۱۰۰ درصد شده‌است.
همچنین ارتفاع کل ریزش‌های جوی کشور معادل۲۳۸/۳میلیمتر است. این مقدار بارندگی نسبت به میانگین دوره‌های مشابه درازمدت ( ۲۳۰/۷میلیمتر) ۳ درصد افزایش و نسبت به دوره مشابه سال آبی گذشته ( ۱۹۷/۸میلیمتر) ۲۱ درصد افزایش را نشان می‌دهد.
در واقع بارش‌های خوب اوایل خردادماه ۱۴۰۳ و نیز ذوب شدن برف در برخی نقاط کشور به پر شدن برخی سدهای مهم کشور از جمله سد دز، سد ارس، سد کوثر و... انجامید.
سد دز در استان خوزستان با داشتن ۲ میلیارد و ۶۳۸ میلیون مترمکعب آب از ابتدای سال آبی جاری تا ۱۹ خردادماه به ۱۰۰ درصد پرشدگی رسید.
سد ارس در استان آذربایجان شرقی هم با داشتن یک میلیارد و ۲۵۸ میلیون مترمکعب آب با ۴۳ درصد رشد نسبت به سال گذشته به ۱۰۰ درصد پرشدگی رسید.
سد کوثر در استان کهگیلویه و بویراحمد هم با داشتن ۵۴۵ میلیون مترمکعب ۱۰۰ درصد پرشدگی دارد.
سد قشلاق استان کردستان هم که از ابتدای سال آبی جاری تا ۱۹ خرداد ۲۱۵ میلیون مترمکعب آب داشته با ۲۲ درصد رشد نسبت به سال گذشته به ۱۰۰ درصد پرشدگی رسید.
سد خیرآباد در استان سیستان و بلوچستان هم با داشتن ۲۸ میلیون مترمکعب آب و رشد ۶۱ درصدی نسبت به سال آبی گذشته به ۱۰۰ درصد پرشدگی رسیده است.
همچنین سد ایلام استان ایلام نیز با داشتن ۶۴ میلیون مترمکعب آب با رشد ۱۳ درصدی نسبت به سال گذشته آبی از درصد پرشدگی ۱۰۰ درصدی برخوردار شده است.
استان کم بارش
اما کمترین میزان بارش مربوط به استان هرمزگان بوده که در این بازه زمانی۷۵/۸ میلیمتر بارندگی داشته است، این میزان نسبت به متوسط بلندمدت کاهش ۵۳ درصدی داشته است، استان اصفهان در این بازه زمانی ۱۲۱/۱ میلیمتر بارش داشته است که نسبت به سال گذشته ۱۴ درصد کاهش یافته است. میزان بارش‌ها در استان تهران ۱۶۲/۵ میلیمتر بوده است که نسبت به میانگین بلندمدت ۲۵ درصد کاهش یافته است.
آمار نشان می‌دهد میزان پرشدگی سدهای کشور به ۵۸ درصد افزایش پیدا کرده است ولی میزان پرشدگی سدها بسته به تمرکز بارش در مناطق مختلف کشور متفاوت است.
رشد خروجی سدها
بر اساس گزارش شبکه باران‌سنجی مبنای وزارت نیرو، بارندگی کشور نسبت به میانگین دوره مشابه درازمدت یک درصد کاهش و نسبت به دوره مشابه سال آبی گذشته ۱۷ درصد افزایش را نشان می‌دهد.
بر اساس تازه‌ترین گزارش شاخص‌های مهم آب و برق (بارش و سدها) شرکت مدیریت منابع آب ایران، ورودی مخازن سدهای کشور از ابتدای سال آبی تا (۱۶ اردیبهشت) ۲۸/۶۹ میلیارد مترمکعب به ثبت رسیده است، این در حالی است که این عدد در سال گذشته برابر با۳۰/۲۳میلیارد مترمکعب بوده است که نشان از کاهش ۵ درصدی ورودی سدهای کشور دارد.
همچنین از ابتدای سال آبی جاری تاکنون میزان خروجی سدهای کشور به ترتیب در سال جاری و سال گذشته۱۷/۹۸میلیارد مترمکعب و۱۷/۴۴میلیارد مترمکعب به ثبت رسیده است که بیانگر رشد ۳ درصدی است.
کم بارشی‌های ماندگار
عیسی بزرگ‌زاده سخنگوی صنعت آب کشور با اشاره به بارش‌های خوب بهاری و میزان آب موجودی در مخزن سدهای کشور از خارج شدن ۱۰ استان از تنش آبی خبر داد و در عین حال گفت کم بارشی همچنان گریبان‌گیر ۱۱ استان کشور است و ذخایر سدهای این استان‌ها در مقایسه با سال گذشته روند کاهش را نشان می‌دهد.
وی با بیان اینکه میزان آب مخازن سدهای کشور به بیش از ۳۲ میلیارد متر مکعب رسیده است، گفت: میزان پرشدگی سدهای کشور ۶۵ درصد است و این یعنی هنوز ۳۵ درصد مجموع سدها خالی است. اما اگر بخواهیم سدهای کشور را به شکل آماری بررسی کنیم باید بگویم که تقریباً میزان آب موجود در مخازن نسبت به سال گذشته ۴۰۰ میلیون متر مکعب بیشتر شده است.
وضعیت مطلوب برای ارومیه
بر اساس گزارش شبکه باران‌سنجی مبنای وزارت نیرو، یکی از بهترین رویدادهای اواخر سال گذشته احیای دوباره دریاچه ارومیه بود. این احیا با برنامه‌ریزی یک کارگروه ویژه با هدایت استاندار آذربایجان غربی و رهاسازی به موقع آب ۱۳ سد منتهی به دریاچه ارومیه و همچنین بارش‌های خوب بهاری در استان‌های آذربایجان غربی و شرقی و کردستان اتفاق افتاد و سبب شد تراز دریاچه ارومیه نسبت به مدت زمان مشابه سال قبل ۲۰ سانتی‌متر افزایش پیدا کرده و به یک هزار و ۲۷۰ متر و ۶۰ سانتی‌متر برسد.
برای تابستان داغ آماده باشیم
با وجود همه بارش‌های خوب در دو ماه اخیر جدیدترین نقشه‌های پیش‌بینی فصلی بارش و دمای هوای کشور اما خبر از تابستانی داغ در نیمه اول تیرماه می‌دهند.
پژوهشکده اقلیم‌شناسی و تغییر اقلیم پژوهشگاه هواشناسی و علوم جو کشور با توجه به جدیدترین نقشه‌های پیش‌بینی فصلی بارش و دمای هوای کشور بر مبنای نقشه‌های احتمالاتی اعلام کرد از نیمه خرداد تا نیمه تیرماه، میانگین دمای هوا در شمال غرب، استان‌های واقع در کوه‌های زاگرس و دامنه شرقی آن و دامنه جنوبی البرز غربی و بخش محدودی از شرق کشور یک تا ۲ درجه بیش از نرمال، در بخش محدودی از زاگرس شمالی بیش از ۲ درجه و در سایر مناطق، نیم تا یک درجه بیشتر از نرمال خواهد بود.
۱۶درصد هدررفت آب
تحقیقات نشان می‌دهند هر یک درجه افزایش دما، ۳ درصد مصرف آب آشامیدنی را افزایش می‌دهد. از سوی دیگر متوسط بارندگی در دنیا حدود ۸۰۰ تا ۸۵۰ میلیمتر است و در قاره آسیا ۶۰۰ تا ۶۵۰ میلیمتر در سال، ولی در کشور ما این عدد حدود ۲۰۰ تا ۲۵۰ میلیمتر است. در ایران، اکنون در حوزه شهری حدود ۹/۹۹ درصد جمعیت شهری و در روستاها ۸۷ درصد جمعیت تحت پوشش آب شرب قرار دارند. ۱۶ درصد، هدررفت آب داریم. در حال حاضر تقریباً ۲۷۵ شهر ما دارای تنش آبی است.
نظر شما